Kolekcje historyczne
Kolekcja Antoniny i Oskara Meysztowiczów W zbiorach Książnicy Pedagogicznej im. Alfonsa Parczewskiego w Kaliszu

Kolekcja obejmuje zbiory dotyczące Alfonsa Parczewskiego i jego rodziny

Biogram

Inwentarz kolekcji:
- materiały rękopiśmienne
- dokumentacja biograficzna
- fotografie
- książki, broszury i czasopisma

 

 

 

 

 

 

Antonina Meysztowicz – wnuczka Alfonsa Parczewskiego – urodziła się 24 września 1917 r.
w Zakopanem, jako córka Mieczysława Sędzimira i Reginy z domu Parczewskiej. Od 8 roku życia mówiła po francusku, co zawdzięcza matce, która nawet na wakacje wynajmowała obcojęzyczne guwernantki. W wieku 11 lat rozpoczęła naukę u Sióstr Niepokalanek w Nowym Sączu, gdzie uczyła się 3 lata.Naukę kontynuowała w liceum "Szarotka" w Zakopanem, zdając w tej placówce maturę. Ukończyła szkołę pielęgniarską i dwuletnią szkołę felczerską. Przez 20 lat związana była ze służbą zdrowia, pracowała w Centralnej Poradni Lekarskiej PKP w Krakowie.  W 1946 r., w wieku 28 lat wyszła po raz pierwszy za mąż, za Jerzego Ossolińskiego, którego poznała, gdy miała lat 16. Z mężem
i teściami zamieszkała w Warszawie. W 1953 małżeństwo Antoniny i Jerzego Ossolińskich zostało unieważnione. Jerzy Ossoliński zmarł na raka w 1985 (lub 1987 r.). W 1953 roku odbył się ślub Antoniny z Oskarem Meysztowiczem. W 1958 r., kiedy najmłodszy syn miał trzy miesiące, zdała egzamin do Akademii Medycznej w Łodzi, Ze studiów zrezygnowała, ponieważ nie mogła zapewnić opieki dzieciom, matce i teściowej.
Oskar Meysztowicz urodził się w 1917, był synem Oskara i Flory z domu Kęszyckiej, ukończył studia rolnicze. W czasie wojny pracował jako administrator majątków znajomych pod Łodzią i w Wielkopolsce. Po wojnie pracował jako dyrektor techniczny w Stacji Hodowli Roślin w Brzeziu pod Zabierzowem
i Jakubowicach (pow. proszowicki), później jako inspektor w Centralnym Związku Spółdzielni Mleczarskich oraz nauczyciel w szkole rolniczej. Po przejściu na emeryturę w 1979 wyjechał do Austrii, gdzie przez kilkanaście lat pracował w Wiedniu w recepcji hotelowej. Zmarł 17 grudnia 2004 r.
w Krakowie w wieku 87 lat.
Ze związku Oskara i Antoniny przyszli na świat trzej synowie: Oskar (1955-5 I 1998) – absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Olgierd (1956) – absolwent krakowskiej Akademii Ekonomicznej i Jerzy (1958 ) – absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Alfons Józef Ignacy Parczewski (1849 – 1933)

Alfons Parczewski, którego imię od 1994 r. nosi Książnica Pedagogiczna, urodził się w majątku Wodzierady w powiecie łaskim. W Kaliszu, w latach 1864-65 uczył się w Gimnazjum Filologicznym, uzyskując w 1865 r. maturę. Powrócił tu w 1872 r. po studiach, rozpoczynając karierę adwokacką. W Kaliszu spędził 42 lata swego pracowitego życia, poza pracą zawodową zajmował się działalnością społeczną, działał w licznych organizacjach
i stowarzyszeniach, często powstających z jego inicjatywy, którym w wielu przypadkach prezesował.
Był honorowym radnym miasta Kalisza, w latach 1906-1914 reprezentował ziemię kaliską, zasiadając jako poseł w rosyjskiej Dumie Państwowej. W sierpniu 1914 r. po zniszczeniu Kalisza przeniósł się do Warszawy, gdzie od 1915 r. był profesorem i pierwszym dziekanem Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego (1915-19), a za zasługi przy jego organizacji otrzymał godność profesora honorowego.

Nie zapominał jednak o Kaliszu, pomagał poszkodowanym kaliszanom, działając w Towarzystwie Wzajemnej Pomocy b. Wychowańców Szkół Kaliskich w Warszawie, które w uznaniu zasług mianowało go w 1915 r. swoim członkiem honorowym. W 1919 r. na łamach „Gazety Kaliskiej” pisał w sprawie odszkodowań dla miasta i jego obywateli za zniszczenia dokonane w sierpniu 1914 r. W tym samym roku występował z propozycją otworzenia w Kaliszu wyższej uczelni.
W czerwcu 1919 r. przeprowadził się do Wilna obejmując funkcję pierwszego dziekana Wydziału Prawa odrodzonego Uniwersytetu Stefana Batorego (1919-22), następnie rektora (1922/23, 1923/24)
i prorektora uczelni (1924/25) oraz wykładowcy (do 1930 r.). W 1929 r. Uniwersytet Wileński nadał mu tytuł doktora honoris causa, a rok później przyznał tytuł profesora honorowego. Jego kontakty z Wilnem rozpoczęły się już w 1906 r., kiedy zainicjował założenie Towarzystwa Przyjaciół Nauk, którego był później prezesem (od 1927). Prezesował również Parczewski wileńskiemu Towarzystwu Prawniczemu im. Ignacego Daniłowicza, Oddziałowi Towarzystwa Historycznego w Wilnie, Wileńskiemu Oddziałowi Opieki nad Rodakami za Granicą im. A. Mickiewicza.
Był członkiem wielu towarzystw naukowych, m. in. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Litewskiego Towarzystwa Literackiego (Litauische Literarische Gesellschaft), szkockiego Towarzystwa „Gorseld”, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, Towarzystwa do Badania Dziejów Reformacji w Polsce.
Zgromadził księgozbiór liczący blisko 7100 woluminów książek i czasopism, głównie z zakresu prawa, historii, druków dotyczących mniejszości narodowych, literatury i językoznawstwa. Bibliotekę w 1938 r. zakupił Kalisz. Ocalały po II wojnie światowej zbiór trafił do Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej (starodruki) i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. A. Asnyka (druki wieku XIX i XX).

Materiały rękopiśmienne

Col. III/R/1. – Pol. 1933. Masz. 34x21 cm 7 k.
Chwalewik Edward, Kosztorys księgozbioru po ś.p. rektor[rze] Alfonsie Parczewskim.
Odpis. – Na końcu tekstu: Edward Chwalewski [właśc.: Chwalewik]. 

Col. III/R/2 – Pol. 1922. Rps. 21,3x13,5 cm + koperta 9,3x12,8 cm
List od Władysława Mickiewicza do rektora Parczewskiego (datowany Paryż 26 grudnia 1922 r.) w odpowiedzi na kondolencje złożone przez Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w związku ze śmiercią siostry.

. .

Dokumentacja biograficzna

Col. III/B/1. Dyplom nadania Alfonsowi Parczewskiemu Krzyża Komandorskiego Orderu Polonia Restituta zatwierdzony dekretem prezydenta 7 listopada 1925 r.

Col. III/B/2. Błogosławieństwo papieża Piusa XI dla Parczewskiego – rektora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. 

Col. III/B/3. – Pol. 1923. Rkps. 27x21,5 cm Dylom nadania Rektorowi Alfonsowi Parczewskiemu członkostwa honorowego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie. Wilno, d. 20/V 1923 r.

Col. III/B/4. – Łac. 1925. Druk. 58,2x44,5 cm Dylom nadania Alfonsowi Parczewskiemu członkostwa honorowego Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego. 1925 Col. III/B/5. – Pol. 1929. Rkps. 51x39,5 cm Dyplom nadania profesorowi USB Alfonsowi Parczewskiemu członkostwa honorowego Polskiej Macierzy Szkolnej. Wilno 1929

Col. III/B/6. – Pol. 1928. Druk. 43x51,8 cm Dylom nadania Alfonsowi Parczewskiemu członkostwa honorowego Towarzystwa Śpiewackiego w Ostrowie Wlkp. 26 lipca 1928 r.

Fotografie

Col. III/F/1. Portret Aleksandry z Bochdanów Parczewskiej, żony Alfonsa Parczewskiego

Col. III/F/2/1-14 Fotografie członków rodziny Parczewskich wykonane zostały z oryginałów wypożyczonych przez Antoninę Meysztowicz; 17,7x12,7 cm czarno-białe.

1. Hipolit Parczewski – ojciec Alfonsa i Melanii Parczewskich
2. Hipolit Bochdan z Zadwórza (teść A. Parczewskiego)
3. Alfons Parczewski – Jusina 11 lipca 1927 r.
4. Melania Parczewska – siostra A. Parczewskiego
5. Regina Parczewska – córka A. Parczewskiego
6. Regina Sędzimirowa z d. Parczewska
7. Aleksandra Bochdan – żona A. Parczewskiego
8. Józef Konopka z Mogilan
9. Dwór w Belnie – 1929 r.
10. Klasztor [w Jazłowcu]
11. Aleksandra Parczewska, osoba niezidentyfikowana, Regina Sędzimirowa z d. Parczewska, Antonina Sędzimir – wnuczka Parczewskiego
12. Walenty Parczewski z rodziną – Jusina 10 października 1927 r.
13. Antonima (z d. Sędzimir) z mężem Jerzym Ossolińskim
14. Ewa Parczewska, Zosia Parczewska, Kazia z Parczewskich Chełmińska z Grabianowa

Col. III/F/15. Kongres panceltycki w Dublinie 19-23 sierpnia 1901 r. [fotografia zbiorowa] 36,8x27,3 cm w passe-partout 53,4x43,5 sepia
Dar Antoniny Meysztowicz 4 IX 2006 r.

Książki, broszury i czasopisma

Col. III/K/1. Ateneum Wileńskie : czasopismo naukowe, poświęcone badaniom przeszłości ziem Wielkiego X. Litewskiego / red. Teofil Emil Modelski. – R. 7 (1930), z. 1–2. – Wilno : wydano z zasiłku Wydziału Nauki Ministerstwa W.R. i O. P., 1930. – 25 cm Wydawnictwo Wydziału III Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie. 

Col. III/K/2. Parczewski A. J., Jan Ernest Smoler : ustęp z historyi narodowego odrodzenia Górnych Łużyc / napisał ... – Warszawa : w Drukarni Józefa Bergera, 1883. – 67 s. ; 18 cm. – Odbitka z „Kłosów”. T. 32, r. 1881. 

Col. III/K/3. Parczewski A. J., Monografja Szadku. – Warszawa : w Drukarni J. Goldmana, 1870. – 100 s. : err. ; 18,5 cm Dedykacja drukowana: Józefowi Junoszy Szaniawskiemu. Archiwiście Akt dawnych w Kaliszu w dowód wysokiego szacunku ofiaruje Autor.

Col. III/K/4. Parczewski A. J., O Koperniku : rzecz wypowiedziana publicznie w Kaliszu w dniu pamiątkowym 19 Lutego 1873 roku. – W Kaliszu : nakładem autora, w drukarni J. Mroczka, 1873. – 29, [2] s. : err. ; 20 cm Na okładce pieczęć z napisem: Księgarnia i Skład Nut Alfonsa Hurtig w Kaliszu.

Col. III/K/5. Parczewski Alfons J., Początki chrystjanizmu w Polsce i Misja Irlandzka / przez... – Poznań : skł. gł. Księgarnia Polska (W. Tempłowicz), 1902 (czcionkami drukarni Dziennika Poznańskiego). – 75 s. ; 23,3 cm. – Odbitka z Rocznika Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego. T. 29.

Col. III/K/6. Parczewski Alfons, Szpitale i Zakłady Dobroczynne wobec projektu Samorządu Miejskiego : na tle stosunków gubernji kaliskiej / opracował ..., poseł kaliski. – Kalisz : skł. gł. W księgarni B. Szczepankiewicza w Kaliszu, 1911 (Kalisz – druk „Gazety Kaliskiej”). – 60, [1] s. : err. ; 22,3 cm. – (Odbitka z „Gazety Kaliskiej”).

Col. III/K/7. Parczewski Alfons, Wilno a nauka historji [!] ustroju państwowego i dawnego prawa w Polsce. – Wilno : [b.w.], 1922 (Druk. „Lux” Wilno). – 12 s. ; 24 cm. – Odbitka z Rocznika Tow. Prz. Nauk w Wilnie, t. 7. 

Col. III/K/8. Parczewski A. J., Z Dolnych Łużyc : kilka zarysów i wspomnień / napisał ... – Warszawa : skł. gł. w księgarni Gebethnera i Wolfa, 1881 (drukiem Aleksandra Pajewskiego w Warszawie). – 31 s. ; 18,3 cm. – Przedruk z Wędrowca. Prawo kościelne : skrypta według wykładów prof. dr. Alfonsa Parczewskiego w Uniwersytecie Warszawskim : [rok akadem. 1923–24) / Koło Prawników U.S.B. w Wilnie. – [Wilno] : nakład i wydawnictwo Koła Prawników U.S.B. w Wilnie, 1924. – 187 s. ; 23 cm. Sygn. II 134840

 

Rejestr poborowy województwa kaliskiego 1618–1620 / wydał i wstępem opatrzył A. J. Parczewski. – Warszawa : skł. gł. w księgarni Gebethnera i Wolffa, 1879 (Warszawa : druk J. Bergera). – VIII, 304, [2], IV s. ; 24 cm. – (Analekta Wielkopolskie ; t. 1). Sygn. II 134841

Col. III/K/9. Rektor Alfons Parczewski : życie i prace. – Wilno : [b.w.], 1930. – 19 s., [2] tabl. ; 24 cm. – Odbitka z Rocznika Prawniczego Wileńskiego za rok 1930.

Col. III/K/10. Sprawozdanie Towarzystwa Opieki Kulturalnej nad Polakami zamieszkałymi zagranicą im. Adama Mickiewicza za rok 1931. – [B.m. : TOKnPZZ., 1932] (czcionkami Pomorskiej Drukarni Rolniczej S. A. w Toruniu). – 59, [1] s. ; 23 cm + Opis uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci ś.p. mecenasa Antoniego Osuchowskiego w dniu 24-go lutego 1932 roku w kościele Zbawiciela. – 7 s. ; 22 cm

Col. III/K/11. Parczewski Alfons, Kodyfikacja prawa kościelnego. II / napisał… profesor i rektor Uniwersytetu Wileńskiego. – [Wilno : b.w., 1924]. – S. 16-30. – Nadb. z: Kwartalnik Teologiczny Wileński 1923-1924.

Książki otrzymane w darze od Antoniny Meysztowicz we wrześniu 2005 r.

Dyakowski B., Przyroda dla oddziału IV szkół powszechnych. – Wyd. 4 przejrz. i uzup. polecone przez M.W.R.iO.P. – Warszawa 1927
Gadowski W., Przewodnik po Pieninach : z mapką dróg i ścieżek. – Wyd. 2. – Kraków [19–]. Giambullari Pier Franc, Storia dell’Europa dal 800 al. 913. Vol. 2. – Venezia 1840 Hołd bohaterowi Generałowi T. Rozwadowskiemu. – [Kraków 1932]
Jakóbiec J., Leonhard St., Schule und Haus : deutsches Sprachbuch für Anfänger = Dom i szkoła : podręcznik jezyka niemieckiego dla początkujących. I. Bearbeitet von J. Jakóbiec. – XIV. Aufl. – Krakau 1941 
Kaleka z Zagórza : (zdarzenie prawdziwe). – Wyd. 2. – Warszawa 1877
Mayence Fernand, La Légende des Francs-Tireurs de Louvain. – Louvain 1928
Orzeszkowa Eliza, A...C...C... – Warszawa 1907. – (Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych ; 12).
Romer E., Polaczkówna M., Pogadanki krajoznawcze : dla szkół powszechnych i I. klasy szkół średnich. – Lwów-Warszawa 1925
Skorowidz hotelowy Rzeczypospolitej Polskiej : spis hoteli, pensjonatów, zajazdów, sanatoriów, lecznic i t.d. / opracowany w porozumieniu i wedle wskazówek Podkomisji Hotelowej przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu. – Drugi rocznik. – Kraków 1930/31 
Szalay Stanisław, Jak fotografować? – Wyd. 6. – Warszawa 1930
Śląsk Górny a Polska : memoriał poufny niemieckich przemysłowców śląskich do Bethamanna-Hollwega / wydał i przedmową opatrzył J. Juroff. – Warszawa 1919
Wojno Zofia, Zarys anatomii fizjologii i higieny / opracowała Zofia Wojno według prof. dr. Nolla. – Wyd. 8. – Warszawa 1930 
Zgórski Kazimierz, Higiena : podręcznik dla szkół powszechnych. – Wyd. 6 przejrz. i uzup. – Lwów-Warszawa-Kraków 1927

 

Informacje
Kontakt telefoniczny:

Wypożyczalnia
(62) 767 68 83
Czytelnia
(62) 767 68 83

Biblioteki Pedagogiczne Wielkopolski


1. PBP Konin
2 PBP Poznań
3 Centrum Doskonalenia Nauczycieli BP w Pile
4 Centrum Doskonalenia Nauczycieli PBP w Lesznie
PBP Książnica Pedgogiczna w Kaliszu , 62-800 Kalisz ul. Południowa 62
godziny otwarcia pn. - pt. 9-19, sobota 9-14